Ազգությամբ պարսիկ երաժիշտ Այդին Դավուդին, ով բոլորովին վերջերս ավարտել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի Դասական կոմպոզիցիայի ֆակուլտետը, հայ ռոք հանդիսատեսին հայտնի է դարձել Նաիրի հևի մետալ խմբի հետ իր ելույթներով՝ որպես առաջատար վոկալիստ: Այդինն անմիջապես սիրվեց հանդիսատեսի կոմից՝ իր «Iron-Maiden-ական» ու «Dio-ական» տեմբրի, հզոր վոկալի համար: Նրա շնորհիվ առաջին անգամ լսեցինք “Child in Time”-ը կենդանի կատարմամբ:
Եվ քանի որ Այդինն այլևս Նաիրիի կազմում հանդես չի գալիս, շատերին հետաքրքիր է, թե ուր է նա և ինչով է զբաղված: Մի քանի օր առաջ անցկացված այս հարցազրույցի ընթացքում Այդինը պատասխանում է նշված հարցերին, ինչպես նաև առիթը բաց չենք թողնում՝ մի փոքր զրուցելու հայկական ռոք/մետալ բեմի ներկայիս խնդիրներից և ընդհանրապես երաժշտությունից:
Այսպիսով, նախևառաջ Այդինը մի փոքր պատմում է իր ներկա գործունեության և առաջիկա պլանների մասին.
Հիմա միտքն ավելի շատ կենտրոնացված է ալբոմի վրա, որը նախատեսված է ոչ միայն հայ հանդիսատեսի ու հայ լսարանի համար. մենք նպատակ ենք դրել դա անել երկրագնդի յոթ միլիարդ բնակիչների համար: Դա նշանակում է, որ այն լինելու է միջազգային մասշտաբի ռոք ոճի, ավելի ճիշտ՝ մետալ ոճի ձայնասկավառակ: Նրա երաժշտական գաղափարը լինելու է էթնիկ, ավանգարդ, ալտերնատիվ ու մետալ ոճերի միջնակետը, այսինքն՝ ոճը կարելի է անվանել «էթնո-ալտերնատիվ հևի մետալ»: Իմաստային գաղափարախոսությունն այն է, ինչը ռոք է ու Հայաստանում հիմա պակասում է. դա բողոք է: Կարելի է ասել, որ իմաստային առումով մենք հին ռոք-ստայլ ենք վերցրել, իսկ երաժշտական առումով՝ լրիվ նոր կոմպոզիցիա: Եթե կոնկրետ իմ ձայնը վերցնենք, ապա դրա հնչեղությունը, երաժշտականությունը ժամանակակից է, սակայն հիմնական ոճը 70-ականներից է: Եվ եթե դրան ավելացնենք էթնոն, ալտերնատիվը, ապա դառնում է մի նոր մոտեցում ռոք ասպարեզում:
Կոնկրետ հենց հիմա մենք երգերը վերջնական տեսքի ենք բերում երաժշտական առումով և տեքստերն ենք գրում:
Խմբի համար որևէ անուն չենք ընտրել, որովհետև պետք է դեռ ամբողջ տեքստերն ավարտենք, և ըստ դրանց ամբողջական բովանդակության ընտրենք մի անուն, որը կլինի հեշտ հիշվող, հնչեղ և գործնական:
Խմբի անփոխարինելի անդամներն առայժմ ունենք՝ բասսը (Արտավազդ Բաղդասարյան), հարվածայինները (Վլադիմիր Հովհաննիսյան) և դասական սեքշնը (Ջեմմա Աբրահամյան): Իսկ մնացածը դեռ հարցական է՝ ոչ թե այն իմաստով, որ կկանգնեցնեն մեր առաջ գնալու պրոցեսը, այլ որ կարողանանք իդեալական տարբերակն ընտրել, և այն, թե արդյոք այդ իդեալական տարբերակը կհամաձայնվի մեզ հետ համագործակցել, թե ոչ:
Այդին, իսկ արդեն հանարավո՞ր է ժամկետներ նշել: Ե՞րբ կկարողանանք ալբոմը վերջնական տեսքով վայելել:
Ալբոմը պետք է վերջնական տեսքի բերվի սեպտեմբեր-նոյեմբեր ընկած ժամանակահատվածում: Իսկ մինչ այդ պարզապես կաշխատեմ սինգլ թողարկել: Եթե ոչ, ապա անպայման տարբեր տեսակի համերգներ ու միջոցառումներ կկազմակերպեմ՝ իմ ընկերների, բոլոր խմբերի հետ, որոնց հետ լավ հարաբերությունների մեջ ենք: Դա Hayard-ն է, Նաիրին, Արտաշես Արամազդն է, այսինքն՝ MetalFront Project-ը, Alien Times-ը և այլն:
Իսկ մոտ ապագայում նման համերգներ կամ միջոցառումներ չե՞ն լինելու:
Լինելու են անպայման:
Մենք մի իդեա ունենք. որպեսզի այս ընթացքում բեմից շատ չհեռանամ, երանգս չկորցնեմ (դա բնական երևույթ է. ինչքան էլ ուզում ես լավը եղիր, հաճելի եղիր, եթե դու բացակայության մեջ ես, երանգդ կորցնում ես), որոշեցինք, որ որևէ մի միջոցառում պետք է անենք: Սկզբանական իդեան, որ ես ուղղակի դաշնամուրով unplugged կատարումներ էի անելու, հասավ նրան, որ կարելի է ջեմ-սեշն կազմակերպել: Դրա ընթացքում այն ամենն, ինչ այստեղ ասված է, ավելի պարզ և վիզուալ կբացատրենք հանդիսատեսին: Նրանցից յուրաքանչյուրի կարծիքն, ի դեպ, ինձ համար կարևոր է՝ անկախ նրանից, թե կարծիքը պրոֆեսիոնալ է, թե ոչ: Ցանկացած տրամաբանական կարծիք, հոգեբանական արձագանք կարևոր է... Լավ, ապա հրավիրված խմբերը (որոնց անունները առայժմ չեմ կարող տալ, որովհետև դեռ պետք է բոլորի հետ համաձայնության գանք) մի 5-6 գործ կկատարեն, իսկ ամենավերջում իմ ներկայիս խմբի և մյուս խմբերի անդամներից որպես ջեմ-սեշն կհավաքվենք և մի քանի համար կկատարենք, որոնց թվում՝ սպասվելիք ալբոմից 2 երգ: Հետո նմանատիպ միջոցառումներ ավելի մեծ մասշատբով մինչև սեպտեմբեր կաշխատենք անել: Ու ավելի շատ շեշտը դրված է սինգլի վրա, որը լինելու դեպքում ավելի արդյունավետ կդարձնի այս ամենը:
Որոշ հևի մետալ լսողների մոտ, ովքեր հայկական մետալ բեմից տեղյակ են, մտավախություն կար կիթառահարի առումով. արդյո՞ք կկարողանաս գտնել այնպիսի կիթառահար, որը կկարողանա համապատասխան մակարդակ ապահովել:
Իհարկե մտավախությունը կա, բայց այն կապված է ավելի շատ բեմի հետ, ոչ թե ստուդիական ձայնագրությունների: Ինչպես նաև անհանգստությունը վերաբերում է ոչ թե պրոֆեսիոնալիզմին, այլ խմբի հետ համանպատակ լինելուն: Այսինքն՝ մեծ հաճույքով կհամագործակցեմ բոլոր նրանց հետ, ովքեր ինձ հետ համանպատակ են լինելու: Ասածներս ուղղված են խմբի բոլոր անդամներին, նույնիսկ կնոջս՝ ջութակահարուհի Ջեմմա Աբրահամյանին (ով լինելու է խմբի հիմնական անդամներից մեկը, ի դեպ): Մտավախությունը հենց այն է, որ մեր սկսածը ճանապարհի կեսից չկորցնենք: Իհարկե, ես կուզենամ, որ մատների վրա հաշված մեր պրոֆեսիոնալ կիթառահարներից լինի, բայց նրանց զբաղված լինելու պատճառով կարելի է նաև կանխատեսել, որ չեն կարողանա՝ անկախ նրանից, թե մենք ինչ հարաբերությունների մեջ ենք: Բոլորին ճանաչում եմ, բոլորի հետ լավ հարաբերությունների մեջ եմ, բոլորին հարգում եմ:
Մյուս լուծումը այն է, որ եթե ես չկարողանամ իմ նպատակը կիթառի վրա իրագործել, ստիպված պետք է շեշտը տեղափոխեմ այլ գործիքների վրա: Ավելացնեմ նաև, որ 2-րդ կիթառը, այսինքն՝ power-chord section-ը (Վահագ Թահերյան) արդեն ունեմ, ով տեխնիկապես բավականին լավ նվագող է:
Ի՞նչ կարող ես ասել հայկական ռոք ու մետալ բեմի մասին, դժվարությունների մասին, որոնց հանդիպում են ժամանակակից, երիտասարդ խմբերը, սխալների, դրական կողմերի մասին, որ ունեն:
Կա [խմբերի] 2 շերտ Հայաստանի ներկայիս ռոք ասպարեզում. կամ չափից ավել լավ են, կամ չափից ավել վատ են: Վատ ու լավը հարաբերական է, խնդրում եմ ճիշտ հասկացեք: Վատ են այն առումով, որ տվյալ էկոնոմիայի հետ չեն համապատասխանում:
Սխալներից նախևառաջ կարելի է քավրները նշել: Չափից ավել քավր անելը միշտ վատ է, և մանավանդ քավրներով սկսելն ահավոր վատ է: Որովհետև երբ դու սկսում ես քավրներ անել, ժողովուրդը գալիս է ոչ թե քեզ լսելու, այլ իր նոստալգիաների պահանջը բավարարելու: Կոնկրետ ես զգում էի, որ երբ Նաիրի խմբի հետ համերգներ էինք տալիս, Նաիրիի հեղինակային երգերի ժամանակ լրիվ ուրիշ տեսակ վերաբերմունք էր, իսկ երբ արդեն նվագում էինք Iron Maiden, խումբը վերածվում էր Maiden խմբին: Լրիվ հանդիսատեսի դեմքից պարզ էր, որ իրենք լսում են իրենց նոստալգիաները:
Ես կարծում եմ, որ պիտի 2 կողմերից մեկը ընտրել. կամ լինել cover band, կամ լինել հեղինակային խումբ: Դրա համար ես կուզենայի խոսել իմ շատ-շատ սիրելի Dorians խմբի մասին: Նրանք շատ ճիշտ ստրատեգիա ունեցան: Dorians-ն այն ժամանակ կոչվեց Dorians, երբ արդեն բարձրացավ բեմ իր հեղինակային ծրագրով:
Մյուս խնդիրը գալիս է «փաբ» հասկացությունից: Սովորաբար ռոք խումբը առանց փաբ, առանց քլաբ չի կարող կոչվել «ռոք», որովհետև, ի վերջո, ինքն անդերգրաունդ է: Բայց երբ դա դառնում է սկզբունք, միակ կախման կետը, դա կասեցնում է խմբի առաջընթացը: Վերցնենք, որպես օրինակ Marilyn Manson կամ Iron Maiden կամ լիքը-լիքը շատ այլ խմբեր (ոճային առում իհարկե իրար կողք չեն այդ 2 խմբերը, բայց ստրատեգիայի առումով լրիվ նույնն են)... Կամ Pink Floyd-ը հենց... Նրանք սկսեցին ակումբներում «ազնվանալ» ժողովրդի հետ, հետո միանգամից դուրս եկան, ասեցին. «Օքեյ, մենք որ ազնիվ էինք եղել, մենք նույն արվեստագետներն ու արտիստներն ենք, մեր տեղը բեմն է»: Տվյալ պահին Հայաստանում նմանատիպ խմբեր կարելի է թվել միայն Dorians-ը, Empyray-ը, Beautified Project-ը և, ափսոս, որ այլևս չկա, Stryfe խումբը: Խոսքը գնում է ռոք խմբերի մասին:
Ուղղակի որպես ընկերական մի խոսք՝ նորաաճ խմբերին. խնդրում եմ՝ նստեք որոշեք, թե ինչ նպատակ եք դնում ձեր առջև: Եթե դա քավրներն են, ապա պետք է բավականին աշխատեք դրա վրա և լինեք բոլորովին cover-band: Իսկ եթե ուզում եք ձերը ունենալ, երբեք մի շտապեք բեմի համար: Ավելի լավ է շատ ուշ դուրս գալ, բայց բեմ բարձրանալիս ամբողջ ծրագիրը ձեր հեղինակայինը լինի: Նույն օրինակը ես հենց ինձ վրա եմ բերում. հիմա ես իմ խմբի անունից չեմ բարձրանում բեմ: Անունը դրվում է «Հանդիպում Այդինի հետ» կամ “Aidin & Friends” և այլն, կամ ընդհանրապես Այդինն էլ չի նշվում, լինում է ինչ-որ մի այլ անվանում. դրանով ես պարզապես ինձ պահում եմ բեմի վրա, հետագայում արդեն բեմ եմ բարձրանում հեղինակային ստեղծագործություններով:
Ռոք հանդիսատեսի մասին էլ եմ ուզում խոսել: Շեշտեմ, որ ռոքը լկտիություն չէ, սատանայապաշտություն չէ, աթեիզմ չէ, դա բոլորովին կապ չունի սրանց հետ: Ռոքն ընդամենը բողոքական մի ոճ է, ընդ որում՝ ոչ թե անիմաստ ինչ-որ բացասական բաների հետևից ընկնել՝ ես պաշտում եմ, եսիմ, չգիտեմ, սատանան, ես ընդունում եմ սատանան, վայ, ամեն ինչ վատ է, վայ, վատ է, վատ է, վատ է. լավ, վատ է, ինչու՞ է վատ, եթե վատ է, դեպի ու՞ր է պետք գնալ, ի՞նչ միջոցներով: Եթե մենք չենք կարող ընդունել իշխող ուժը, ապա դրա դեմ ինչ պետք է անել... Ռոքը չի սիրում բուրժուականություն, չի սիրում էլիտարիզմ, ռասիզմ, նարցիսիզմ, էգոիզմ: Ընդհանրապես այն ամենն, ինչ չակերտների մեջ է, ռոքը չի սիրում. պետք չի լինել էմո, հոմոսեքսուալ, որ դառնաս ռոքեր, պետք չի ինքնասպան լինել՝ ապացուցելու համար, որ ես ռոքեր եմ, պետք չի ունենալ լիքը ծանր «մեյք-ափ»-ներ, որպեսզի լինես ռոքեր, պետք չի ամեն օր հեդբենգ անելով, գլուխը թափ տալով ման գալ փողոցում, որպեսզի ապացուցես և ցույց տաս, որ ռոք ես լսում: Առաջին իսկ օրինակը վերցնում եմ ինձ վրա. ովքեր ինձ հասարակ կյանքում տեսել են, միշտ զարմացել են, թե ես ոնց եմ կոչվում «ռոքեր» բեմի վրա, իսկ հաջորդ օրը Կոնսերվատորիայի շրջանում կամ ցանկացած այլ տեղ գնում նորմալ զգեստով: Այսինքն՝ այդ ամենը շոու է. ռոքերը բեմ չի բարձրանում կոստյումով, բայց նաև չի գալու այն օրը, որ ես բեմ բարձրանամ ծանրմեյքափով, «արդուկած» մազերով ու հազարումի ուրիշ ձևերով: Այսինքն՝ մեկ է, ես իմ սկզբունքները պահում եմ. ռոք, բայց չափի մեջ:
Կարծում եմ, հետաքրքիր կլինի ասել, որ կոնկրետ իմ մասնագիտությունը, իմ բնույթը դասական երաժշտությունն է: Ես դասական կոմպոզիտոր եմ. 4 տարեկանից մինչև հիմա, արդեն 17 տարի է, մասնագիտացած եմ դասական երաժշտության մեջ:
Այդ դեպքում մի քանի դասական կոմպոզիտորներ նշիր, որոնց կուզեիր, որ ռոք լսողը ծանոթ լիներ:
Եթե կուզեք ռոքն ավելի լավ հասկանալ, լսեք Բելա Բարտոկ, լսեք Շնիտկե, Մեսիան... Օքեյ, ռուսական դպրոցից էլ մի քանի անուն տամ. լսեք Ստրավինսկի. եթե ռոք հանդիսատեսը կարողանա «Մի սրբազան գարուն»-ը լուռ մինչև վերջ լսել և փորձի հասկանալ, իր տեսանկյունը դեպի ռոք լրիվ փոխվում է: Կամ լսեք Արվո Պերտ... Հայերը թող առաջին հերթին լսեն Ավետ Տերտերյան: Բացարձակապես ոչ մի տարբերություն չկա, ուղղակի կոդավորումն է փոխվում: Նշեմ, որ եթե ուզում եք ռոքից բացի ուրիշ բան լսել, լսեք դասական, այսինքն՝ կլասիցիզմից մինչև ռոմանտիզմ, նեո-կլասիցիզմ և այլն, մինչև մոդերնիզմ: Դրանից հետո, եթե արդեն ուզում եք շատ խորանալ ռոքի մեջ, մատը դրեք ամենահին դասական երաժշտական ոճին՝ բարոկո շրջանին: Ռո՛ք հանդիսատես ջան, եթե մի օր ձեր ականջը հոգնում է ռոքից, անմիջապես միացրեք ու լսեք որևէ դասական գործ: Եթե դասականից եք հոգնում, լսեք ռոք: Այսքանը:
Լավ: Այդ դեպքում մի երկու բառ ասա պարսկական երաժիշտների մասին, օրինակ՝Ֆարոմարզ Ասլանի և Մոսեն Նամջու:
Աաա՜,- բարձր ծիծաղում է,- լու՞րջ եք հարցնում բայց:
Այո, իհարկե:
Կարելի է ասել, որ Ֆարոմարզ Ասլանին Ռուբեն Հախվերդյանի զույգ եղբայրն է: Սիրո բողոք է: Բայց չեմ ուզում շատ խոսել նրա մասին, քանի որ մանրամասն չեմ ուսումնասիրել: Իսկ Մոսեն Նամջուն՝ իմ ժամանակաշրջանի մարդ, որին բավականին լավ գիտեմ՝ համ մեր շրջապատից, համ իր գործունեությունից: Նա շատ ստեղծագործ մարդ է, շատ-շատ խելացի մարդ է, շատ-շատ տաղանդավոր մարդ է, բայց ընդամենը ունի մի թերություն. ապացուցելով, որ ես նացիոնալիստ չեմ կամ, ավելի ճիշտ, նացիոնալիստ եմ, բայց չափի մեջ, ասեմ, որ երբ գործդ ներկայացնում ես որպես որևէ մի ֆյուժն, ավանագարդ ոճ, դու իրավունք չունես այն «ազգային» անվանել: Այսինքն՝ ես շատ ուրախ եմ, որ նա կա, և որ աշխարհում իր ոճը, իր երաժշտությունը արձագանք է գտնում, բայց տխուր եմ այն պատճառով, որ շատերը սկսել են ճանաչել մեր ազգային երաժշտությունը Մոսեն Նամջուով, որը դա չէ: Պարսկական ազգային երաժշտությունը ընդգրկում է երկրագնդի կեսը, որը Արևելքն էր, որում լիքը երաժշտական լադեր են, քառորդ-տոնային համակարգ, լիքը-լիքը մուղամներ: Նշված լադերը հիմա օգտագործվում են մինչև Հունաստան, Հայաստան, մինչև Եգիպտոս: Պարսկաստանի ազգային երաժշտությունը դա է, ոչ թե այն, ինչ Մոսեն Նամջուն ներկայացնում է: Նա ներկայացնում է դրա մի տեսանկյունը ընդամենը:
Այսքանով էլ ավարտեցինք հարցազրույցը: Շնորհակալություն Այդինին տրամադրած ժամանակի և հետաքրքիր հարցազրույցի համար:
Հարցազրույցը պատրաստեցին Անի Վարդանյանը և Բայանդուր Պողոսյանը:
No comments:
Post a Comment